Castel del Monte
Over Castel del Monte
Castel del Monte in Apulië (Italië) behoort tot een van de bekendste kastelen ter wereld. Bijna alles aan het kasteel is achthoekig. Het is in opdracht van keizer Frederik II van Hohenstaufen rond 1240 gebouwd. Er zijn honderden boeken over geschreven, maar niet één in het Nederlands en ook niet één wereldwijd waarbij in een historiografische benadering alle mogelijke theorieën over de symboliek en de functie van het kasteel bij elkaar gebracht zijn. Dit boek neemt u mee op een historische reis op zoek naar de oorsprong en de betekenis van Castel del Monte.
Fragment
Er is bijna geen gebouw uit de middeleeuwen dat zo buitengewoon is, zo tot de verbeelding spreekt en dat tegelijkertijd tot zoveel heftige discussies leidt als Castel del Monte, het achthoekige gebouw van keizer Frederik II in Apulië. Het verheft zich al van verre als een imposant gebouw, niet als een enorme monoliet, maar als een ‘octoliet’, een achthoekig stenen bouwwerk dat oprijst in het landschap. Wat gaat er schuil achter dit gebouw? Honderden boeken zijn er in de loop van de tijd verschenen over Castel del Monte, elk met een eigen, specifieke invalshoek en bedoeling. Vele vragen worden gesteld, zoals wanneer de bouw heeft plaatsgevonden, of het al dan niet om een kasteel gaat, waarom het op die plaats is gebouwd, waarom het een achthoekige vorm heeft en welke mogelijke functies het gebouw al dan niet gehad zou kunnen hebben. De antwoorden en verklaringen zijn divers en sterk uiteenlopend, vaak speculatief, gebaseerd op gevoel en weinig theoretisch onderbouwd. Fantasie en mythevorming bepalen de beeldvorming, maar wat is de werkelijkheid? Valt de werkelijkheid nog wel te achterhalen? De achterafbenadering van de historicus levert twee totaal verschillende tijdsperspectieven op. De een ziet het gebouw als iets moderns met mystieke en esoterische elementen, de ander ziet het als een variant van iets ouds en klassieks, passend in het gangbare beeld van de middeleeuwen. Kennelijk herbergt Castel del Monte verschillende tijdsdimensies in zich en is het een belichaming van de gelijktijdigheid van het ongelijktijdige. Het gebouw is niet alleen interessant als historisch gebouw, maar het sprak en spreekt nog steeds tot de verbeelding. Het gebouw roept veel discussie en emoties op die gepaard gaan met of verwant zijn aan historische sensatie.
Auteursgegevens
Huub Kurstjens (Tegelen 1956) is historicus en italofiel. Hij heeft een lange carrière achter de rug als docent geschiedenis in het voortgezet onderwijs, auteur bij een geschiedenismethode en bijna dertig jaar als toetsdeskundige bij Cito voor de centrale eindexamens geschiedenis in het voortgezet onderwijs. Hij was geruime tijd bestuurslid van de vereniging Dante Alighieri Nijmegen, van de VGN (Vereniging van docenten in geschiedenis en staatsinrichting in Nederland) en ambassadeur van Euroclio (Europese Vereniging van Geschiedenisleraren). In zijn vrije tijd brengt hij veel tijd door in Italië, aanvankelijk als vakantiebestemming, later ook als reisleider voor diverse groepen. Hij heeft een fascinatie voor de middeleeuwse geschiedenis van Zuid-Italië, in het bijzonder in Apulië en Sicilië. Die fascinatie betreft vooral de periode van de Hohenstaufen-dynastie in de tweede helft van de twaalfde en de eerste helft van de dertiende eeuw. Daarover heeft hij verschillende publicaties op zijn naam staan die terug te vinden zijn op de website https://cito.academia.edu/HuubKurstjens.
